วันที่ 24 - 27 พฤศจิกายน 2563 กรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดย นางสาวจันทร์ฉาย ยศศักดิ์ศรี นางสาวศิริวรรณ จำแนกสาร และนางสาวการ์ตูน เพ็งพรม ได้ลงพื้นที่เพื่อสำรวจข้อมูลปัญหาการผลิตของผู้ประกอบการ OTOP ประเภทอาหาร ในจังหวัดพะเยา และน่าน รวม 5 ราย คือ วิสาหกิจชุมชนแปรรูปปลาบ้านสันเวียงใหม่ หจก.ปลาส้มไร้ก้างแม่ทองปอน ในจังหวัดพะเยา และวิสาหกิจชุมชนผลิตภัณฑ์แปรรูปไทลั๊วสะเกี้ยง วิสาหกิจชุมชนพืชผักผลไม้อบแห้ง และกลุ่มแปรรูปอาหารจากสาหร่ายน้ำจืดหนองบัว ในจังหวัดน่าน
       จากการสำรวจข้อมูลของผู้ประกอบการอาหารในจังหวัดพะเยา ต้องการยื่นขออนุญาตสถานที่ผลิต การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปในรูปแบบใหม่ที่สามารถยืดอายุการเก็บรักษาได้นานขึ้น คณะทำงาน วศ.อว. จึงได้แนะนำการปรับปรุงสถานที่ผลิตให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิต และได้ทดลองผลิตต้มยำปลาส้มในถุงรีทอร์ตเพื่อยึดอายุการเก็บผลิตภัณฑ์ ทั้งนี้ได้แนะนำสูตรและกระบวนการผลิตที่เหมาะสม รวมทั้งเครื่องมืออุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิต สำหรับผู้ประกอบการอาหารในจังหวัดน่าน ประสบปัญหาเศษของเหลือจากกระบวนการผลิตแก้วมังกรอบแห้ง ต้องการลดกลิ่นคาวของสาหร่ายไก และต้องการพัฒนากระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์กาแฟ เพื่อควบคุมคุณภาพและความปลอดภัย คณะทำงานจึงได้ทดลองพัฒนาผลิตภัณฑ์จากเศษเหลือของกระบวนการผลิต และได้ให้คำแนะนำเพื่อแก้ไขปัญหาต่างๆ ดังกล่าว
       การลงพื้นที่ในครั้งนี้คณะทำงานของ วศ. อว. ได้ข้อมูลปัญหาและความต้องการของผู้ประกอบการ OTOP ประเภทอาหาร เช่น ปัญหาเศษเหลือจากกระบวนการผลิต ปัญหาการควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ การยืดอายุการเก็บรักษา เป็นต้น คณะทำงานได้แก้ไขปัญหาด้านกระบวนการผลิต และถ่ายทอดองค์ความรู้จากการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูป รวมถึงผลักดันผู้ประกอบการให้เข้าสู่กระบวนการรับรองมาตรฐาน ช่วยสร้างงาน สร้างรายได้ ทำให้ชุมชนสามารถพึ่งตนเองและนำไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจในระดับฐานรากที่เข้มแข็งและยั่งยืนต่อไป

        วันที่ 24 - 25 พฤศจิกายน 2563 กรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) โดยสำนักเทคโนโลยีชุมชน (ทช.) จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการหลักสูตร “การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารโดยใช้ศาสตร์การปรุงอาหารแนวใหม่ :Molecular Gastronomy” ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถนำองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนากระบวนการผลิต ยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ และก่อให้เกิดการสร้างรายได้ในชุมชนเพิ่มขึ้น
        วศ.อว. ได้สำรวจความต้องการของผู้ประกอบการอาหารในพื้นที่จังหวัดภูเก็ต พบว่ามีความต้องการพัฒนากระบวนการผลิต และพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีรูปแบบหลากหลาย เพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีความน่าสนใจและดึงดูดผู้บริโภค วศ.อว. จึงได้พัฒนาด้าน Food Innovation โดยเฉพาะศาสตร์การปรุงอาหารแนวใหม่ : Molecular Gastronomy ที่กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ซึ่งเป็นโอกาสที่ดีสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการพัฒนาความรู้ความสามารถของตนเอง เพื่อช่วยยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์อาหาร และส่งเสริมให้ผู้ประกอบการนำองค์ความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก และการเปลี่ยนแปลงรูปแบบอุตสาหกรรมอาหารในอนาคตต่อไป
      ในการฝึกอบรมครั้งนี้มีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญด้านอาหารจำนวน 3 ท่าน คือ นางสาวขนิษฐา อินทร์ประสิทธิ์ นางสาวลลิตา ชูแก้ว และนางเจนจิรา สุขสวัสดิ์ ร่วมถ่ายทอดองค์ความรู้ทางด้านศาสตร์การปรุงอาหารแนวใหม่ หรือวิทยาศาสตร์โมเลกุลอาหาร (Molecular Gastronomy ; MG) โดยประยุกต์หลักการทางวิทยาศาสตร์ เคมี ฟิสิกส์ มาใช้ในกระบวนการแปรรูปอาหาร ซึ่งใช้เทคนิคหลากหลายรูปแบบ เพื่อช่วยปรับปรุงคุณภาพ ลดระยะเวลากระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์อาหาร สร้างอาหารรูปแบบใหม่ และคงคุณค่าทางอาหารไว้ใกล้เคียงของเดิม ได้แก่ วิธีการแช่แข็งแบบรวดเร็ว (Flash Frozen) เพื่อยืดอายุและคงรักษาคุณภาพวัตถุดิบ การแปรรูปเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ด้วยวิธีซูสวีด (Sous–Vide) เพื่อปรับปรุงลักษณะเนื้อสัมผัสและลดระยะเวลาในการปรุงอาหาร และการขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ซอสโดยใช้เทคนิคเจลหุ้ม เรียกว่า สเฟียริฟิเคชัน (Spherification) เพื่อออกแบบอาหารให้มีความหลากหลาย และเปิดประสบการณ์ใหม่ในการรับประทานอาหารของผู้บริโภค ซึ่งมีผู้ประกอบการให้ความสนใจเข้าร่วมฝึกอบรมจำนวน 35 คน ทั้งนี้ ทช.วศ. ร่วมกับคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต จะร่วมผลักดันและติดตามผลลัพธ์ที่ได้จากการเข้าร่วมฝึกอบรม เพื่อส่งเสริมผู้ประกอบการให้นำองค์ความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ ส่งผลให้สามารถพึ่งตนเอง สร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับชุมชน และนำไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืน

        วันที่ 25 พฤศจิกายน 2563 ดร.จันทร์เพ็ญ เมฆาอภิรักษ์ รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ เข้ารับมอบประกาศนียบัตร “ผู้บริหารดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม” ภายใต้โครงการจัดทำหลักสูตรการพัฒนาผู้บริหารเทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูง (CIO) โดยได้รับเกียรติจาก นางวรรณพร เทพหัสดิน ณ อยุธยา เลขาธิการคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เป็นประธานเปิดงานและมอบประกาศนียบัตร ณ ห้องจตุรทิศ ชั้น 3 โรงแรมโกเด้นทิวลิป ซอฟเฟอริน กรุงเทพมหานคร
            ทั้งนี้ เพื่อรองรับการปรับเปลี่ยนภาครัฐไปสู่องค์กรดิจิทัล (Digital Transformation) นำเทคโนโลยีสารสนเทศและการประยุกต์ แนวคิดในการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการบริหารงานให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และพร้อมบริการประชาชนให้ได้รับประโยชน์สูงสุด ตามนโยบายปรับเปลี่ยนภาครัฐสู่รัฐบาลดิจิทัลต่อไป

         วันที่ 23 พฤศจิกายน 2563 ศูนย์บริหารจัดการทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ กรมวิทยาศาสตร์บริการจัดกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ (proficiency testing, PT) ได้จัดส่งตัวอย่างน้ำ ให้แก่ ห้องปฏิบัติการที่สมัครเข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 251 ห้องปฏิบัติการ เพื่อให้ห้องปฏิบัติการดำเนินการทดสอบผลการวัดความกระด้างของน้ำ ในรายการ Total hardness (as CaCO3) and Chlorides (as Cl) in water และส่งผลกลับมายังกลุ่มทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ ของกรมวิทยาศาสตร์บริการ ภายในวันที่ 14 ธันวาคม 2563 เพื่อประเมินผลทางสถิติเปรียบเทียบผลการวัดระหว่างห้องปฏิบัติการต่อไป
     การหาความกระด้างของน้ำ หาจากปริมาณของแคลเซียมคาร์บอเนต ซึ่งมีจำนวนโมลเท่ากับจำนวนโมลของไอออนของโลหะต่างๆ ทั้งหมดที่เป็นสาเหตุของความกระด้างของน้ำ ปกติเราจะรายงานเป็นจำนวนมิลลิกรัมของ แคลเซียมคาร์บอเนตต่อน้ำ 1 ลิตร ค่าที่ได้นี้เป็นค่าที่เรานิยมใช้ในหน่วยของส่วนในล้านส่วน Part Per Million (PPM) คลอไรด์ (Chloride) อยู่ในรูป Cl- เป็นสารอนินทรีย์ที่พบมากอยู่ในรูปของสารประกอบของแคลเซียม แมกนีเซียม หรือโซเดียม โดยเกลือของคลอไรด์จะละลายอยู่ในน้ำ หากคลอไรด์ในน้ำมีความเข้มข้นสูง จะส่งผลให้เกิดการกัดกร่อนท่อส่งน้ำที่ทำจากโลหะ ส่งผลให้ปริมาณเหล็กที่ละลายในน้ำเพิ่มสูงขึ้น
           ประโยชน์ของการเข้าร่วมกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ
- ทำให้มั่นใจในผลการทดสอบว่ามีความแม่นยำ ถูกต้อง
- ยืนยันสมรรถนะและความสามารถของห้องปฏิบัติการทดสอบ เพิ่มความมั่นใจให้กับลูกค้าของห้องปฏิบัติการและยกระดับคุณภาพสินค้าให้สามารถแข่งขันได้ในระดับสากล
- ชี้บ่งปัญหาภายในห้องปฏิบัติการ นำไปสู่การปรับปรุงพัฒนาความสามารถของห้องปฏิบัติการ เช่น ปัญหาจากกระบวนการวัดหรือทดสอบ การใช้เครื่องมือ หรือความสามารถของบุคลากร เป็นต้น
- เป็นประโยชน์ต่อห้องปฏิบัติการในการจัดการความเสี่ยง และเป็นเครื่องมือสำหรับปรับปรุงประสิทธิภาพและบริหารความเสี่ยงของห้องปฏิบัติการ
- ใช้ประกอบการยื่นขอการรับรองตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ข่าว : จิตลดา คณีกุล 

ฝ่ายประชาสัมพันธ์/ทีมงานโฆษก กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

เลขที่ 75/7 ถนนพระรามที่ 6 ราชเทวีกรุงเทพฯ 10400 โทร 0 2210 7095-8 โทรสาร 0 2201 7470 e-mail : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

www.facebook.com/DSSTHAISCIENCE , www.facebook.com/ScienceDoctorD/