กรมวิทยาศาสตร์บริการ โดยสถาบันพัฒนาเครือข่ายวิทยาศาสตร์บริการ ได้ดำเนินการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการหลักสูตร “แนวทางการพัฒนาห้องปฏิบัติการทดสอบโลหะหนักในสมุนไพร เตรียมความพร้อมสู่การขอการรับรองมาตรฐาน ISO/IEC 17025” ระหว่างวันที่ 5–6 มิถุนายน 2568 ณ ศูนย์พัฒนาการบริการวิชาการและวิจัย คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยมีเป้าหมายหลักในการเสริมสร้างศักยภาพห้องปฏิบัติการของประเทศให้มีความพร้อมทั้งด้านระบบบริหารคุณภาพและความสามารถทางเทคนิค รองรับมาตรฐานระดับสากล และสนับสนุนการพัฒนาภาคอุตสาหกรรมสมุนไพรไทยอย่างมั่นคง
    การอบรมในครั้งนี้มุ่งเน้นประเด็นสำคัญด้านการตรวจวิเคราะห์สารปนเปื้อนโลหะหนักในสมุนไพร เช่น ตะกั่ว แคดเมียม ปรอท และสารหนู ซึ่งเป็นสารอันตรายที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพผู้บริโภค โดยเฉพาะในผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรยอดนิยมอย่าง “ฟ้าทะลายโจร” ที่มีบทบาทสำคัญในระบบสุขภาพของชาติ และกำลังได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ โครงการอบรมดังกล่าวดำเนินการภายใต้กรอบยุทธศาสตร์การยกระดับขีดความสามารถของห้องปฏิบัติการประเทศไทย ซึ่งเป็นแนวทางเชิงรุกที่กรมวิทยาศาสตร์บริการดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อผลักดันให้ห้องปฏิบัติการของไทยสามารถให้บริการทดสอบที่น่าเชื่อถือ ตรงตามข้อกำหนดของ ISO/IEC 17025:2017 อันเป็นมาตรฐานสากลที่ประเทศคู่ค้าหลักของไทย อาทิ สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา และกลุ่มอาเซียน ให้การยอมรับ
    การอบรมครั้งนี้จัดขึ้นอย่างเข้มข้นตลอด 2 วัน โดยมุ่งเน้นการถ่ายทอดองค์ความรู้จากผู้เชี่ยวชาญ ได้แก่ นางวรรณภา ตันยืนยงศ์ และนายอนนท์ ป้อมประสิทธิ์ ข้าราชการบำนาญที่มีประสบการณ์ในงานด้านห้องปฏิบัติการ รวมถึงนางสาวปวีณา เครือนิล นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการพิเศษ ผู้นำองค์ความรู้สู่การปฏิบัติจริงผ่านกิจกรรม Workshop ทั้งในเชิงระบบและเชิงเทคนิค ถือเป็นอีกก้าวสำคัญของกรมวิทยาศาสตร์บริการในฐานะ “หน่วยงานกลางด้านการพัฒนาความสามารถของห้องปฏิบัติการของประเทศ” ซึ่งมีภารกิจหลักในการเสริมสร้างขีดความสามารถเชิงโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ ให้สามารถรองรับความต้องการในระดับภูมิภาคและเวทีโลก โดยเฉพาะในยุคที่สมุนไพรและผลิตภัณฑ์สุขภาพจากธรรมชาติกำลังเป็นที่ต้องการสูงทั่วโลก
   กรมวิทยาศาสตร์บริการจะยังคงเดินหน้าเชิงรุกในการจัดอบรม ถ่ายทอดองค์ความรู้ และสนับสนุนเครือข่ายห้องปฏิบัติการในทุกภูมิภาคทั่วประเทศ เพื่อให้ประเทศไทยมีระบบห้องปฏิบัติการที่เข้มแข็ง ทัดเทียมมาตรฐานนานาชาติ และสามารถเป็นกำลังหลักในการยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชน รวมถึงสนับสนุนเศรษฐกิจฐานชีวภาพอย่างยั่งยืน การอบรมครั้งนี้จึงมิใช่เพียงกิจกรรมเชิงวิชาการ แต่คือกลไกสำคัญของยุทธศาสตร์ชาติที่ผสานองค์ความรู้ วิทยาศาสตร์ และมาตรฐานสากลเข้าด้วยกัน เพื่อผลักดันประเทศไทยสู่การเป็นศูนย์กลางสมุนไพรและห้องปฏิบัติการทดสอบของภูมิภาคอาเซียนในอนาคต

    วันที่ 10 มิถุนายน 2567 กรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) จัดกิจกรรมสัมมนาการจัดทำคำของบประมาณ ประเภททุนสนับสนุนทุนมูลฐาน (Fundamental Fund: FF) และทุนพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (Science and Technology Development Fund: ST) โดยมี ดร.พจมาน ท่าจีน รองอธิบดีรักษาการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ เป็นประธานเปิดงานฯ ซึ่งได้รับเกียรติจาก รศ.ดร.คมกฤต เล็กสกุล รองผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (สกสว.) พร้อมคณะ มาเป็นวิทยากร ณ ห้องประชุมวิทย์ ชั้น 6 อาคารตั้ว ลพานุกรม กรมวิทยาศาสตร์บริการ
    ในภาคบ่าย เป็นการชี้แจงกรอบแนวทางการวิจัยและแนวทางการจัดทำข้อเสนอโครงการวิจัย ของ วศ. โดย ดร.กนิษฐ์ ตะปะสา ผู้อำนวยการสถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้บุคลากรของ วศ. เข้าใจแนวทางการจัดทำคำของบประมาณวิจัยให้สอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดยเฉพาะในส่วนของการจัดทำข้อเสนอโครงการวิจัยที่ครอบคลุมตั้งแต่เริ่มต้นกระบวนการไปจนถึงการพัฒนาและขยายผลต่อยอด โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างผลงานวิจัยที่ตอบสนองความต้องการของประเทศ และเกิดประโยชน์ต่อสังคมในวงกว้าง
    การจัดสัมมนาครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของภารกิจสำคัญในการส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนางานวิจัยของ วศ. โดยมุ่งหวังให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ และความพร้อมของบุคลากรในการยื่นคำของบประมาณประเภททุน FF และ ST อย่างมีประสิทธิภาพ

    สถาบันพัฒนานักวิทยาศาสตร์ (สพนว.) กรมวิทยาศาสตร์บริการ ประสบความสำเร็จอีกก้าวสำคัญในการยกระดับคุณภาพองค์กร ด้วยการผ่านการรับรองระบบบริหารงานคุณภาพ ISO 9001:2015 จากสถาบันรับรองมาตรฐานไอเอสโอ (สรอ.) ในขอบข่าย “การฝึกอบรมด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี” ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 24 มิถุนายน 2568 เป็นต้นไป ภายใต้ใบรับรองเลขที่ QMS04020/879
  การรับรองมาตรฐานในครั้งนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของ สพนว. ในการพัฒนาองค์กรให้มีความเป็นเลิศด้านการบริหารจัดการ พร้อมส่งเสริมกระบวนการฝึกอบรมที่มีประสิทธิภาพ โปร่งใส ตรวจสอบได้ และสอดคล้องกับความต้องการของประเทศในการพัฒนากำลังคนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอย่างเป็นระบบ
ISO 9001:2015 ถือเป็นมาตรฐานระดับสากลที่องค์กรทั่วโลกใช้เป็นกรอบในการบริหารจัดการคุณภาพ การที่ สพนว. ได้รับการรับรองในครั้งนี้ ไม่เพียงแต่เป็นการยืนยันถึงมาตรฐานในการดำเนินงานเท่านั้น แต่ยังตอกย้ำบทบาทในฐานะหน่วยงานภาครัฐที่มีภารกิจสำคัญในการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์ของประเทศ รองรับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ เทคโนโลยี และความท้าทายใหม่ของโลก
   สพนว. จะยังคงมุ่งมั่นเดินหน้าพัฒนาคุณภาพการบริหารงานและบริการฝึกอบรมอย่างต่อเนื่อง เพื่อยกระดับขีดความสามารถของบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์ของประเทศให้ก้าวทันการเปลี่ยนแปลง และมุ่งสู่เป้าหมาย “เป็นสถาบันพัฒนาบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์ชั้นนำของประเทศ” ที่มีบทบาทสำคัญต่ออนาคตของชาติ

    ในโลกที่ผู้บริโภคหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้นทุกวัน ภาชนะ “กาบหมาก” วัสดุธรรมชาติที่ย่อยสลายได้ กลายเป็นทางเลือกสำคัญของอนาคต กรมวิทย์ฯ บริการ (วศ.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยศูนย์ตรวจและรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ (ศรผ.) สถาบันพัฒนามาตรฐานและตรวจสอบรับรอง (สมต.) จึงไม่รอช้า เร่งเดินหน้าลงพื้นที่ให้คำปรึกษากับผู้ประกอบการที่ผลิตภาชนะกาบหมากทั่วประเทศ เพื่อผลักดันผลิตภัณฑ์วัสดุจากธรรมชาติของไทยให้ก้าวสู่ตลาดโลกอย่างมั่นคง
    เส้นทางเริ่มต้นในวันที่ 27 พฤษภาคม ที่วิสาหกิจชุมชนส่งเสริมอาชีพเกษตรกรชาวสวนยาง อำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี ต่อเนื่องในวันที่ 28 พฤษภาคม ช่วงเช้า ศรผ. ได้เข้าพบวิสาหกิจชุมชนพรุควนเคร็ง อำเภอชะอวด จังหวัดนครศรีธรรมราช และในช่วงบ่ายของวันเดียวกัน เข้าพบผู้ประกอบการจานกาบหมากบ้านวังช้าง อำเภอป่าพะยอม จังหวัดพัทลุง ปิดท้ายในวันที่ 30 พฤษภาคม ที่ “ปัญญาปลูกฟาร์มสุข” ศูนย์การเรียนรู้สำหรับบุคคลพิเศษ อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
   ภายในกิจกรรม ศรผ.สมต. ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับข้อกำหนดด้านความปลอดภัยของวัสดุสัมผัสอาหารจากธรรมชาติ และแนวทางการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถนำไปปรับใช้ในการพัฒนาคุณภาพสินค้าให้ปลอดภัยต่อผู้บริโภค และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
     นอกจากนี้ ยังเปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการแต่ละพื้นที่สะท้อนปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะที่พบในกระบวนการผลิต และการรับรองมาตรฐาน ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะนำไปสู่การปรับปรุงกระบวนการให้บริการของภาครัฐให้ตอบสนองต่อความต้องการของผู้ประกอบการได้ดียิ่งขึ้น และเป็นการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของผลิตภัณฑ์ภาชนะกาบหมากในตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ
   “เรามองว่าผลิตภัณฑ์จากกาบหมากไม่ใช่แค่ภาชนะ แต่คือโอกาสใหม่ของชุมชน” ศรผ.สมต. ยังให้ความสำคัญกับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานราก สร้างรายได้จากทรัพยากรที่มีในท้องถิ่น พร้อมกับช่วยยกระดับชีวิตและสิ่งแวดล้อมไปพร้อม ๆ กัน