วันที่ 30 เมษายน 2567 นพ.รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นประธานเปิดสนทนาประสา วศ. เรื่อง เมื่อ AI ครองเมือง วศ.จะปรับตัวอย่างไร? โดยได้รับเกียรติจาก ผศ.ดร.ธรรณพ อารีพรรค รองผู้อำนวยการศูนย์บริการทางวิชาการ มหาวิทยาลัยรังสิต
มาเป็นวิทยากร มีผู้เข้าอบรมในห้องประชุมฯ และระบบออนไลน์กว่า 150 คน ณ ห้องประชุมวิทยวิถี ชั้น 6 อาคาร ดร. ตั้ว ลพานุกรม กรมวิทยาศาสตร์บริการ
          ทั้งนี้ นพ.รุ่งเรืองฯ อธิบดี วศ. กล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์บริการ โดยกองหอสมุดและศูนย์สารสนเทศวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สท.) ตระหนักถึงความสำคัญในด้าน ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ซึ่งย่อมาจาก Artificial Intelligence คือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีฟังก์ชันที่สามารถทำงานได้เหมือนกับมนุษย์ และสามารถเลียนแบบการทำกิจกรรมของมนุษย์ได้ เช่น การเรียนรู้ การวางแผน และการแก้ไขปัญหาต่างๆ เป็นตัวช่วยมนุษย์ในการคิด ซึ่งจะเน้นไปในเรื่องของการประมวลผล และวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆเพราะ Al สามารถทำงานได้รวดเร็วกว่าสมองของมนุษย์ แต่ในขณะเดียวกัน AI ยังไม่สามารถทำหน้าที่ที่ต้องใช้ประสาทสัมผัสได้
          การประยุกต์ใช้ AI เป็นการดึงเอาเทคโนโลยีที่มีความสามารถในการจัดการข้อมูล วิเคราะห์ และประมวลผลรวมไปถึงคาดการณ์จากข้อมูลที่มีอย่างแม่นยำมาช่วยให้การใช้ชีวิตประจำวันของมนุษย์ให้สะดวกสบายและง่ายขึ้น เช่น เทคโนโลยี AI สามารถตอบสนองต่อการสนทนาของมนุษย์โดยมีความหมายเข้าใจได้ สร้างภาพและข้อความต้นฉบับและตัดสินใจตามอินพุตข้อมูลได้แบบเรียลไทม์ ฯลฯ ปัจจุบัน AI เป็นเทคโนโลยีที่มีความสำคัญและกำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก จึงเป็นเรื่องที่ต้องเรียนรู้และปรับตัวให้สามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีนี้ในการทำงานได้อย่างสูงสุด ที่สำคัญเพื่อให้บุคลากรกรมวิทยาศาสตร์บริการมีความรู้ ความเข้าใจ สามารถประยุกต์ใช้ AI ในการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

           กรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาทางเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ และนวัตกรรม จึงได้สมัครเข้าเป็นสมาชิกสามัญระดับ National Adhering Organization (NAO) ของสหภาพเคมีบริสุทธิ์ และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (IUPAC) ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2555
          นพ.รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กล่าวว่า ด้วยความสำคัญดังกล่าวจึงมอบหมายให้กองเคมีภัณฑ์และผลิตภัณฑ์อุปโภค (คอ.) นำโดย ดร.อรสา อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการกองเคมีภัณฑ์และผลิตภัณฑ์อุปโภค (คอ.) เป็นผู้ดำเนินการในภารกิจทั้งหมดที่เกี่ยวข้องการเป็นสมาชิกระดับ NAO ของ IUPAC ทำให้ผู้แทนจาก วศ. มีโอกาสเข้าร่วมประชุมสมัยสามัญของสภา (Council meeting) ซึ่งเป็นสภาสูงสุดของสหพันธ์ร่วมกับตัวแทนจากสมาคมเคมีแห่งประเทศไทยฯ กำหนดจัดขึ้นทุก ๆ 2 ปี โดยมีสิทธิในการแสดงความคิดเห็นและลงมติในเรื่องสำคัญระดับโลกทางด้านเคมี รวมถึงมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายต่าง ๆ และรับทราบถึงข้อมูลและทิศทางทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในอนาคตที่อาจส่งผลกระทบต่อประเทศไทยล่วงหน้า
          นอกจากนี้ การเข้าร่วมเป็นสมาชิก ฯ ยังเป็นการเปิดโอกาสในการแลกเปลี่ยนความรู้ทางวิชาการด้านเคมี เคมีประยุกต์ ตลอดจนสร้างเครือข่ายทางวิชาการกับนักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกผ่านการทำงานในรูปแบบของคณะกรรมาธิการทางวิชาการทางเคมีหลากหลายสาขา เช่น Physical and Biophysical Chemistry, Organic and Biomolecular Chemistry, Polymer, Analytical Chemistry และ Chemistry and the Environment เป็นต้น
           ล่าสุด เมื่อช่วงเดือนมกราคม พ.ศ. 2567 นักวิทยาศาสตร์ วศ. ประกอบด้วย นายอมรพล ช่างสุพรรณ นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการพิเศษ และนางสาวเจนจิรา ภูริรักษ์พิติกร นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการ กลุ่มนวัตกรรมสีเขียว กองเคมีภัณฑ์และผลิตภัณฑ์ ได้รับคัดเลือกจาก IUPAC ให้ดำรงตำแหน่ง National Representative (NR) of the Division (VI) Chemistry and the Environment และ the Interdivisional Committee on Green Chemistry for Sustainable Development ประจำปี 2024-2025 (ดำรงตำแหน่งอย่างเป็นทางการตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2567 - ธันวาคม พ.ศ. 2568) โดยทั้งสองคนจะเป็นตัวแทนประเทศไทยร่วมประชุมกับนักเคมีทั่วโลกในสาขาที่เกี่ยวข้อง เพื่อร่วมสร้างกิจกรรมที่มีประโยชน์ต่อนักเคมีและสร้างความตระหนักถึงความก้าวหน้าด้านเคมีสิ่งแวดล้อมและเคมีสีเขียวแก่นักวิจัยและผู้ที่สนใจ
           นอกจากนี้ NAO ยังสามารถยื่นเสนอตัวเป็นเจ้าภาพงานประชุมเคมีโลก (World Chemistry Congress) รวมทั้งงานประชุมสมัชชาใหญ่ของสหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (IUPAC General Assembly) โดยในวันที่ 15-19 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 สมาคมเคมีแห่งประเทศไทย ฯ ได้รับสิทธิ์จาก IUPAC ให้จัดการประชุมวิชาการนานาชาติ 27th IUPAC International Conference on Chemistry Education (ICCE2024) ภายใต้หัวข้อ “Power of Chemistry Education for Advancing SDGs” ร่วมกับคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พร้อมกับคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ณ โรงแรมรอยัล คลิฟ แกรนด์ พัทยา จังหวัดชลบุรี โดยมี วศ. เป็นหนึ่งในภาคีเครือข่ายที่ให้การสนับสนุนการจัดงานประชุมดังกล่าว

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

            วันที่ 23 เมษายน 2567 นางสาวภัทริยา ไชยมณี รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) เป็นประธานเปิดกิจกรรมสนทนาประสา วศ. หัวข้อ “การขับเคลื่อนการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของกรมวิทยาศาสตร์บริการ (ITA DSS DAY 2024)” เพื่อเป็นการร่วมกันขับเคลื่อนองค์กรและให้บุคลากร วศ. เกิดความรู้ ความเข้าใจในรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ (ITA) ประจำปี พ.ศ. 2567 และได้เข้ามามีส่วนร่วมในการสะท้อนประเด็นด้านคุณธรรมและความโปร่งใสภายใน วศ. โดยได้รับเกียรติ นายภิญโญยศ ม่วงสมมุข เจ้าพนักงานป้องกันการทุจริตชำนาญการ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เป็นวิทยากร โดยมีบุคลากร วศ. เข้าร่วมกิจกรรมกว่า 100 คน ณ ห้องประชุมวิทยวิถี ชั้น 6 อาคารตั้ว ลพานุกรม กรมวิทยาศาสตร์บริการ และผ่านระบบออนไลน์ (ZOOM)
           ทั้งนี้ นางสาวภัทริยา ไชยมณี กล่าวว่า การประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ หรือการประเมิน ITA เป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนนโยบายของรัฐเพื่อพัฒนาระบบราชการของหน่วยงานรัฐทั่วประเทศ ให้ทราบถึงสถานะและปัญหาการดำเนินงานด้านคุณธรรมและความโปร่งใสขององค์กร โดยผลการประเมินจะช่วยให้สามารถนำไปใช้ปรับปรุงและพัฒนาองค์กรให้มีประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานมากขึ้น ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 โดยกรมวิทยาศาสตร์บริการตระหนักและให้ความสำคัญในเรื่องดังกล่าว จึงเห็นควรให้จัดกิจกรรมในครั้งนี้ขึ้น เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการประเมิน ITA อันเป็นเครื่องมือที่หน่วยงานได้สำรวจและประเมินตนเอง เพื่อให้ทราบข้อมูลอันส่งผลให้เกิดความตระหนักและการปรับปรุงการบริหารงานและกำกับดูแลการดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพ เกิดประโยชน์ต่อประชาชน และให้ความสำคัญกับด้านคุณธรรมและความโปร่งใสขององค์กรตนเองมากยิ่งขึ้น รวมถึงสร้างวัฒนธรรมองค์กร วศ. ไม่รับของขวัญและของกำนัลทุกชนิดจากการปฏิบัติหน้าที่ เพื่อให้เกิดการแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์ส่วนรวม รวมถึงเสริมสร้างจิตสำนึกการเป็นเจ้าหน้าที่รัฐที่ดี เสริมสร้างทัศนคติที่ดีให้บุคลากร วศ. ปฏิบัติงานด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต และมีคุณธรรมจริยธรรมต่อไป

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

          วันที่ 23 เมษายน 2567 ดร.พจมาน ท่าจีน รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นประธานเปิดการอบรมการดำเนินงานด้านวิชาการและงานบริการภาครัฐให้สอดคล้องกับกฎหมาย PDPA โดยได้รับเกียรติจาก นายอมรพันธุ์ นิติธีรานนท์ ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล สำนักงานคณะกรรมการข้อมูลส่วนบุคคล และนายชาตรี วงษ์แก้ว นักวิชาการอิสระ มาเป็นวิทยากร มีผู้เข้าอบรมในห้องประชุมฯ และระบบออนไลน์กว่า 500 คน ณ ห้องประชุมวิทยวิถี ชั้น 6 อาคาร ดร. ตั้ว ลพานุกรม กรมวิทยาศาสตร์บริการ
          ทั้งนี้ ดร.พจมาน ท่าจีน รองอธิบดี วศ. กล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์บริการ โดยกองหอสมุดและศูนย์สารสนเทศวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สท.) ตระหนักถึงความสำคัญในการสนับสนุนและส่งเสริมให้บุคลากร วศ. ทั้งในด้านการบริหารจัดการกับข้อมูลงานวิจัยของผู้นิพนธ์ หรือนักวิจัย ซึ่งเป็นแหล่งต้นทางของวัตถุดิบในผลงานวิจัยให้มีความรู้และเข้าใจการจัดการข้อมูลอย่างเหมาะสม เพื่อไม่ให้เกิดการนำข้อมูลไปใช้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย และสอดคล้องกับการปฏิบัติตามกฎหมาย PDPA อีกทั้ง วศ. ได้จัดทำวารสารวิทยาศาสตร์ ประยุกต์ (Bulletin of Applied Sciences) เพื่อเผยแพร่ผลงานวิชาการ ผลงานวิจัยของนักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ ให้เป็นที่ประจักษ์แก่ภาครัฐ ภาคเอกชน นักวิชาการ ผู้ประกอบการ และประชาชนทั่วไป รวมทั้งสามารถนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในทางวิชาการ การอ้างอิง และการประกอบกิจการภาคการผลิตและอุตสาหกรรม มาตั้งแต่ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2555 เป็นต้นมา และในปี พ.ศ. 2566 วศ. ได้ผลักดันวารสารวิทยาศาสตร์ประยุกต์ กรมวิทยาศาสตร์บริการ (Bulletin of Applied Sciences) จนได้รับการรับรองคุณภาพวารสารกลุ่ม 2 และได้รับการบันทึกข้อมูลวารสารสู่ฐานข้อมูลศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย (Thai-Journal Citation Index Center - TCI) และผลักดันเข้าสู่การเป็นวารสารวิชาการระดับชาติ กลุ่ม 1 ต่อไป
          สำหรับดำเนินงานจัดทำวารสารฯ มีความเกี่ยวข้องกับจริยธรรมการวิจัย (Research ethics) อันเป็นหลักเกณฑ์ที่ควรประพฤติปฏิบัติเพื่อให้การดำเนินงานตั้งอยู่บนพื้นฐานของจริยธรรมและหลักวิชาการที่เหมาะสม ตลอดจนจริยธรรมในการตีพิมพ์ผลงานในวารสารวิชาการ (Publication ethics) ยกตัวอย่าง การลอกเลียนวรรณกรรม หรือการคัดลอกผลงานผู้อื่นโดยไม่มีการอ้างอิงที่ถูกต้อง (Plagiarism) ซึ่ง วศ. ได้ตระหนักและให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง อีกทั้งมีการออกพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA) มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2565 ทำให้การดำเนินการเกี่ยวกับข้อมูลตั้งแต่การจัดเก็บ รวบรวม ใช้ประโยชน์ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลต้องมีมาตรการดูแล และเผยแพร่อย่างเหมาะสม ไม่ให้เกิดการเผยแพร่ข้อมูลส่วนบุคคลโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย รวมถึงต้องวางระบบป้องกันข้อมูลรั่วไหลจากการโจรกรรม (Hack) ที่อาจสร้างผลกระทบ ความเสียหายแก่เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลด้วย ดังนั้น การเสริมความรู้ด้านกฎหมาย PDPA ควบคู่กับการดำเนินงานด้านวิชาการและงานบริการภาครัฐ จะช่วยเสริมความมั่นใจและสร้างความเชื่อมั่นในผลงานของนักวิชาการหรือบุคลากร วศ. เป็นที่ยอมรับและน่าเชื่อถือทั้งผลงานวิชาการและงานบริการที่เกี่ยวข้องต่อไป

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------