กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (มมส.) ขับเคลื่อนการพัฒนาฟาร์มไข่ผำอินทรีย์ต้นแบบให้ได้มาตรฐาน Good Agriculture Practices (GAP) และ Participatory Guarantee System (PGS) และพัฒนาสู่ฟาร์มไข่ผำให้สอดคล้องเป็นไปตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ โดยนำร่องใน 4 จังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ มหาสารคาม ร้อยยเอ็ด กาฬสินธุ์และ ขอนแก่น เพื่อยกระดับคุณภาพการผลิตและสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจให้กับเกษตรกรไทย
    ระหว่างวันที่ 3-5 กุมภาพันธ์ 2568 ดร.กนิษฐ์ ตะปะสา ผู้อำนวยการสถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ (สอช.) วศ. เปิดเผยว่า ไข่ผำ (Wolffia) หรือที่รู้จักกันในชื่อ "คาเวียร์เขียว (Green Caviar)" เป็นพืชเศรษฐกิจใหม่ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะโปรตีน ซึ่งบางสายพันธุ์มีปริมาณสูงถึง 48.6% ทั้งยังได้รับการผลักดันให้เป็นพืชยุทธศาสตร์ในหมวดอาหารแห่งอนาคต (Future Food) ภายใต้นโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ อย่างไรก็ตาม การเพาะเลี้ยงไข่ผำในแหล่งน้ำธรรมชาติบางแห่ง ซึ่งอาจมีความเสี่ยงจากปัญหาการปนเปื้อนจากสารเคมี โลหะหนัก และจุลินทรีย์ที่เป็นอันตรายและส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยของผู้บริโภค
เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว วศ. ได้ร่วมมือกับ มมส. ในการพัฒนาและยกระดับฟาร์มไข่ผำอินทรีย์ต้นแบบ โดยเน้นการบูรณาการองค์ความรู้จากภาครัฐและเอกชน พร้อมส่งเสริมให้เกษตรกรและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่มีศักยภาพสามารถผลิตไข่ผำให้ได้มาตรฐาน GAP และ PGS ซึ่งจะช่วยยกระดับมาตรฐานการผลิตให้มีความปลอดภัยและเป็นที่ยอมรับในตลาดทั้งในและต่างประเทศ
    คณะนักวิจัย วศ. ได้เข้าพบ ดร.ศุภชัย สุทธิเจริญ รองคณบดีคณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อหารือแนวทางความร่วมมือในการพัฒนาฟาร์มต้นแบบ พร้อมทั้งลงพื้นที่สำรวจข้อมูลและเยี่ยมชมฟาร์มไข่ผำของกลุ่มเกษตรกรและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในสองพื้นที่สำคัญ ได้แก่ ศูนย์การเรียนรู้ปราชญ์ชาวบ้าน บ้านเชียงงาม อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งใช้วิธีเพาะเลี้ยงไข่ผำในบ่อดินโดยใช้แหล่งน้ำธรรมชาติจากเขื่อนลำปาว และวิสาหกิจชุมชนผู้ผลิตและแปรรูปพืชสวนและพืชน้ำสำราญโรจน์ อำเภอแกดำ จังหวัดมหาสารคาม ที่ใช้ระบบบ่อปูนซีเมนต์ซึ่งใช้น้ำจากแหล่งน้ำบาดาลในการเพาะเลี้ยง
    การลงพื้นที่ดังกล่าวช่วยให้สามารถประเมินศักยภาพของระบบการเพาะเลี้ยงแต่ละรูปแบบ และหาแนวทางในการพัฒนาฟาร์มต้นแบบให้มีประสิทธิภาพสูงสุด ความร่วมมือครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการส่งเสริมการเพาะเลี้ยงไข่ผำอินทรีย์ที่ได้มาตรฐาน สร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภค และเพิ่มขีดความสามารถของเกษตรกรไทยในการแข่งขันในตลาดอาหารแห่งอนาคต ต่อยอดสู่ความยั่งยืนในภาคเกษตรกรรมของประเทศ

     ดร.กนิษฐ์ ตะปะสา ผู้อำนวยการสถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ และ ดร. จรูญ จันทร์สมบูรณ์ รองผู้อำนวยการสถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ กรมวิทยาศาสตร์บริการ นำทีมนักวิจัยเข้าร่วมงานการประชุมวิชาการนานาชาติ Pure and Applied Chemistry International Conference 2025 (PACCON 2025) ภายใต้แนวคิด “Chemistry for a Changing World” จัดขึ้นโดยสมาคมเคมีแห่งประเทศไทยฯร่วมกับ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ในวันที่ 13 – 15 กุมภาพันธ์ 2568 ณ ศูนย์ประชุมเขาใหญ่คอนเวนชั่นเซ็นเตอร์ อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมาที่ผ่านมา
ซึ่งเป็นการประชุมวิชาการเพื่อสร้างความเข้มแข็งทางด้านวิชาการ และสร้างเครือข่ายด้านวิชาการและงานวิจัย มีผู้เข้าร่วมการประชุมทั้งชาวไทยและผู้เข้าร่วมประชุมจาก 25 ประเทศ รวมกว่า 1,000 คน โดยมีกิจกรรมสำคัญ ประกอบด้วย
        การบรรยายพิเศษจากผู้เชี่ยวชาญชั้นนำในระดับโลก การนำเสนอผลงานวิจัย
        โดยกรมวิทย์ฯบริการ นำทีมนักวิจัยเข้าร่วมนำเสนอผลงานวิจัย ทั้งหมด 8 เรื่อง ได้แก่
1. Development of dry premixed concrete for marine environment products to enhance resistance to chloride penetration โดย ดร. จรูญ จันทร์สมบูรณ์
2. Gold nanoparticles modified 96-well plate for determination of organophosphate pesticide based on non-enzymatic peroxidase-like activity inhibition โดย ดร. พิจิกา มูลอำคา
3.Development of mechanical properties of biodegradable plastic films reinforced with cellulose fibers for the packaging industry โดย ดร.วรัญญา อุสมา
4.Application of a portable electrochemical sensor utilizing sugarcane-derived carbon for the determination of cadmium and lead
โดย ดร.ธาริณี ศรีดารา
5.Method validation for determination of lead cadmium and chromium in multi-purpose tissue paper using ICP-OES
โดย นางสาวชนกานต์ ชูชีพชื่นกมล
6.Validation of cadmium and lead quantification in polyethylene resin using ICP-OES according to IEC 62321-5: 2013 standard
โดย ดร.พรพิมล กำเนิต
7. A sustainable approach to synthesize activated carbon from cassava rhizomes using FeCl3 as the sole alternative activating agent โดย ดร.เจนจิรา ภูริรักษ์พิติกร
8.Photocatalytic degradation of metal oxide materials for waste water treatment in industrial and domestic sectors โดย ดร. วชิรพันธุ์ พันธุ์กระวี
      ในการประชุมครั้งนี้ ดร. กนิษฐ์ ตะปะสา ผู้อำนวยการสถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ ในฐานะกรรมการบริหารสมาคมเคมีแห่งประเทศไทยฯ มอบหมายให้ ดร.จรูญ จันทร์สมบูรณ์ รองผู้อำนวยการสถาบันห้องปฏิบัติการอ้างอิงแห่งชาติ เข้าร่วมการประชุมใหญ่สามัญสมาคมเคมีแห่งประเทศไทยฯ โดยกรมวิทยาศาสตร์บริการพร้อมให้การสนับสนุนและส่งเสริมสร้างเครือข่ายวิจัยด้านเคมีทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและบุคลากรของประเทศต่อไป

      วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2568 นายแพทย์รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ พร้อมด้วย ดร.อรสา อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการกองยุทธศาสตร์และแผนวิทยาศาสตร์บริการ และคณะเจ้าหน้าที่จากกรมวิทย์ บริการ ได้เข้าร่วมงาน FTI EXPO 2025 ภายใต้แนวคิด "EMPOWERING THAI INDUSTRY, ELEVATING THAILAND’S FUTURE เสริมพลังอุตสาหกรรมไทย เพื่ออนาคตไทยที่ยั่งยืน" ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 12-15 กุมภาพันธ์ 2568 ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
ภายในงาน อธิบดีกรมวิทย์ฯ บริการ ได้เข้าร่วมกิจกรรมสำคัญ อาทิ
✅ การประกาศเจตนารมณ์จัดตั้งสภาเศรษฐกิจนวัตกรรม (Innovation Council) ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างภาคอุตสาหกรรมและหน่วยงานด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม
✅ การแถลงแผนพัฒนา AI ภาคอุตสาหกรรมของประเทศไทย (Industrial AI Roadmap) ซึ่งมีเป้าหมายส่งเสริมการใช้ AI ในภาคอุตสาหกรรมไทยเพื่อเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขัน
✅ พิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ด้านเทคโนโลยียั่งยืน ซึ่งเป็นก้าวสำคัญในการนำเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในภาคอุตสาหกรรม
กรมวิทย์ฯ บริการ จะเดินหน้าสนับสนุนภาคอุตสาหกรรมไทยอย่างเต็มที่ เพื่อให้ประเทศไทยก้าวสู่การเป็นผู้นำด้านวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมในระดับสากล และเสริมสร้างเศรษฐกิจที่เข้มแข็งอย่างยั่งยืน" โดยมีแนวทางดำเนินการในอนาคต ดังนี้
? สนับสนุนการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์ภาคอุตสาหกรรมไทย
? เร่งผลักดันความร่วมมือกับภาคเอกชนและพันธมิตรทั้งในและต่างประเทศ
? สนับสนุนการนำ AI และเทคโนโลยียั่งยืนมาใช้ในอุตสาหกรรม เพื่อเพิ่มศักยภาพการแข่งขันของประเทศไทยในเวทีโลก
     ทั้งนี้ กรมวิทย์ฯ บริการยังคงมุ่งมั่นดำเนินงานตามแนวนโยบาย "กรมวิทย์ฯ บริการ นำวิทยาศาสตร์สู่การดูแลประชาชน" เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนและสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อเศรษฐกิจและสังคมไทยอย่างยั่งยืน

      วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2568 แพทย์หญิงเพชรดาว โต๊ะมีนา ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) กล่าวว่า นางสาวศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. ได้มอบหมายให้ตนมา เป็นประธานเปิดการอบรมเชิงปฏิบัติการ “เทคนิคการเขียนเทียนบนผืนผ้าด้วยปากกาจันติ้งไฟฟ้าแบบพกพา” โดยมีนางพาตีเมาะ สะดียามู ผู้ว่าราชการจังหวัดปัตตานี ร่วมสนับสนุนและผลักดันโครงการนี้ พร้อมด้วยทีมวิทยากรจากสถาบันวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีชุมชน กรมวิทยาศาสตร์บริการ มุ่งเสริมแกร่งผู้ประกอบการพื้นที่ชายแดนใต้จังหวัดปัตตานีและยะลาเข้าร่วมกิจกรรมกว่า 80 คน ณ โรงแรมซี เอส ปัตตานี จังหวัดปัตตานี
     แพทย์หญิงเพชรดาว โต๊ะมีนา กล่าวว่า กระทรวง อว. ภายใต้การนำของนางสาวศุภมาศ อิสรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. ให้ความสำคัญในการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม มาประยุกต์ใช้ในการพัฒนายกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยมอบหมายให้ตนเป็นผู้ดูแลการขับเคลื่อนภารกิจดังกล่าวให้เป็นรูปธรรม เพื่อส่งเสริมการพัฒนาทางสังคมและเศรษฐกิจ รวมถึงการเพิ่มการเข้าถึงองค์ความรู้ในระดับพื้นที่นั้น กิจกรรมอบรมครั้งนี้เป็นตัวอย่างหนึ่งของการนำองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาสนับสนุนการยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชน ให้สามารถแข่งขันในตลาดสากลได้
       โดยที่กรมวิทย์ฯ บริการ กระทรวง อว. ได้มีการการพัฒนาปากกาเขียนเทียนกึ่งอัตโนมัติ ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการสร้างสรรค์งานหัตถกรรมการเขียนผ้าบาติก โดยการศึกษาวิจัยและออกแบบปากกาจันติ้งไฟฟ้าแบบพกพา ที่ให้ความร้อนอย่างเหมาะสมสำหรับการหลอมละลายเทียน รวมถึงการพัฒนาวัสดุเทียนที่สามารถเขียนลงบนเนื้อผ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ ถือเป็นการนำองค์ความรู้ด้าน วทน. มาใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการ OTOP ให้สามารถยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของตลาด และเสริมสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันระดับสากล อันนำไปสู่การผลักดันอุตสาหกรรมหัตถกรรมไทยให้กลายเป็นหนึ่งใน "ซอฟต์พาวเวอร์" ที่โดดเด่นของประเทศ
กระทรวง อว. มุ่งมั่นดำเนินภารกิจเพื่อส่งเสริมความเข้มแข็งให้กับเศรษฐกิจฐานราก และผลักดันอุตสาหกรรมหัตถกรรมไทยให้เป็นหนึ่งใน “ซอฟต์พาวเวอร์” ที่สร้างมูลค่าเพิ่มและเอกลักษณ์ให้กับประเทศต่อไป